Η πανώλη, ή η ευρύτατα γνωστή σε όλους μας από το παρελθόν πανούκλα, είναι μία ασθένεια η οποία εξακολουθεί να ενδημεί σε πολλές τροπικές και υπό-τροπικές περιοχές του πλανήτη.
Η πανώλη, ή ευρέως γνωστή ως πανούκλα, είναι μία ζώο-νόσος των τρωκτικών και των ψύλλων τους, που προκαλείται από τον gram-αρνητικό βάκιλο Yersinia pestis.
Δύο μεγάλες πανδημίες πανώλης (6ος και 14ος αιώνας) προκάλεσαν περισσότερα ανθρώπινα θύματα από οποιονδήποτε άλλο λοιμώδη παράγοντα στην ανθρώπινη ιστορία. Η νόσος εμφανίζεται ακόμη στις μέρες μας στην Αφρική, την Ασία, τη Νότια Αμερική και τις ΗΠΑ, όπου κατά μέσο όρο αναφέρονται δέκα περιστατικά κάθε χρόνο, κυρίως την περίοδο από Μάιο έως Οκτώβριο. Στην Αφρική, τα τελευταία χρόνια ξέσπασαν αρκετές επιδημίες πανώλης στην Κένυα, την Τανζανία, το Ζαΐρ, τη Μοζαμβίκη και την Μποτσουάνα. Στην Ευρώπη δεν έχει εμφανιστεί κρούσμα πανώλης μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Πώς μεταδίδεται
Οι άγριοι και οι οικιακοί ποντικοί θεωρούνται ως οι πιο σημαντικές δεξαμενές πανώλης και περιστασιακά οι σκίουροι, τα κουνέλια και οι γάτες, οι οποίες μάλιστα είναι εξαιρετικά ευαίσθητες στην πανώλη. Οι άνθρωποι γίνονται ξενιστές μετά από δείγμα ψύλλου τρωκτικών, οι οποίοι αποβάλλουν τον μολυσμένο οργανισμό στο δέρμα του ασθενούς κατά τη διάρκεια της απομύζησης αίματος. Ένας άλλος τρόπος έκθεσης είναι κατά την επαφή με άρρωστα ζώα ή με το κρέας τους. Η πανώλη μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο μόνο εάν ο ασθενής έχει την πνευμονική μορφή της και ο εκτεθειμένος βρίσκεται σε επαφή μαζί του για περισσότερο από μισή ώρα σε απόσταση δύο μέτρων (για παράδειγμα μέσα από το βήχα και το φτάρνισμα).
Τα συμπτώματα της ασθένειας
Η πανώλη χαρακτηρίζεται από πυρετό, ρίγη, κεφαλαλγία, κακουχία, βαριά γενική κατάσταση και λευκοκυττάρωση. Με την παρέλευση 48 ωρών σε αντιβιοτική θεραπεία, οι ασθενείς παύουν να είναι μολυσματικοί.
Αργυρώ Χίου (Γ5)